Evlatlarım, şimdi sizlere Türk milletinin en eski ve kahramanca destanlarından birini, Alp Er Tunga Destanı’nı anlatacağım. Bu destan, Saka hakanı Alp Er Tunga’nın cesareti, liderliği ve İranlılarla yaptığı destansı savaşları anlatır. Alp Er Tunga, yalnızca bir hükümdar değil, milletinin birlik ve bağımsızlık mücadelesinin öncüsüydü. Onun adı, gökyüzünde parlayan bir yıldız gibi, tarihimizin en derin köşelerinde parlamaya devam eder.

Bu kahramanla ilgili bilgiler, Firdevsi’nin meşhur Şehnamesi’ne, Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilig eserine ve Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ı Lugat-it Türk adlı kitabında yer alan ağıtlara (sagu) dayanmaktadır. Fakat bu büyük destanın tamamı maalesef zamanın tozlu sayfaları arasında kaybolmuştur.

Alp Er Tunga’nın hayatı savaşlarla geçmiştir. İranlı Medlerin hükümdarı Keyhüsrev’e karşı verdiği uzun mücadeleler sonucunda defalarca zafer kazanmış, milletini korumuş ve düşmanlarını dize getirmiştir. Ancak, ne yazık ki, bir davet sırasında hileyle tuzağa düşürülmüş ve Keyhüsrev’in ellerinde can vermiştir. Onun ölümüyle Saka Devleti eski gücünü kaybetmiş, ama Alp Er Tunga’nın adı ve hatırası Türk milletinin gönlünde hep yaşamıştır.

Bu büyük hakan, Asur kaynaklarında “Maduva”, Herodot’un eserlerinde “Madyes” ve İran-İslam kaynaklarında “Efrasiyab” olarak anılır. Onun şanı ve kahramanlık hikayesi, Orhun Yazıtları’nda “yuğ” merasimleriyle ve Turfan yakınlarındaki Bezegelik mabedinde yer alan kanlı tasvirlerle ölümsüzleştirilmiştir.

Alp Er Tunga Destanı, Yaradılış Destanı’ndan sonra bilinen ilk büyük Türk destanıdır. Ancak zamanla etkisini yitirmiş ve Oğuz Kağan Destanı’nın gölgesinde unutulmaya yüz tutmuştur. Yine de, Divan-ı Lugat-it Türk ve Kutadgu Bilig gibi eserlerde onun anısına yer verilen beyitler, bu destanı yaşatmaya devam etmiştir.

Bu destanın motifleri, Türk milletinin karakterini yansıtır:

• Alp Tipi: Cesur ve kahraman bir liderin temsilidir.

• Bilge Tipi: Maneviyatı yüksek, halkını doğru yola sevk eden bir liderdir.

• Kadın Tipi: Kahramanın en büyük destekçisi, birlik ve aileyi temsil eder.

Unutmayın evlatlarım, Alp Er Tunga’nın hikayesi, milletimizin kahramanlık ruhunun bir aynasıdır. Onun adı, Türklerin asla yılmayan, bağımsızlık için canını feda eden atalarımızın bir simgesidir.